Công cụ tài chính phái sinh bao gồm các dạng hợp đồng khác nhau để bảo hộ các doanh nghiệp. Ở thị trường Việt Nam, hợp đồng kỳ hạn cũng rất phổ biến đối tượng tham gia cũng rất đa dạng.
Hợp đồng kỳ hạn là gì ?
Hợp đồng kỳ hạn (Forward Contract) là thỏa thuận mua hoặc bán một số tài sản nhất định với mức giá được thỏa thuận tại thời điểm hiện tại và giao hàng trong tương lai. Hợp đồng giúp cả hai bên tránh tác động bởi sự thay đổi của giá cả trên thị trường hoặc sử dụng để đầu cơ
Các loại cơ bản bao gồm:
- Hợp đồng kỳ hạn (Forward Contract): được thoả thuận giữa bên mua và bên bán không qua sở giao dịch
- Hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn hay còn gọi là hợp đồng tương lai ( Forward Futures): được thoả thuận giữa bên mua và bên bán thông qua sàn giao dịch tập trung
Ví dụ về hợp đồng kỳ hạn
Một nông dân có 2.000.000 giạ ngô để bán trong sáu tháng và mức giá ngô hiện là 4,30 đô la một giạ, và lo ngại sau sáu tháng giá ngô sẽ có ba khả năng xảy ra:
- Giá không thay đổi: 4,30 đô la một giạ. Trong trường hợp này, nhà sản xuất hoặc tổ chức tài chính không nợ bất kỳ số tiền nào và hợp đồng đã được kết thúc.
- Giá ngô cao hơn giá hợp đồng là 5 đô la một giạ. Nhà sản xuất nợ tổ chức 1,4 triệu đô la, hoặc chênh lệch giữa giá giao ngay hiện tại và giá hợp đồng là 4,30 đô la.
- Thấp hơn so với giá hợp đồng là 3,50 đô la một giạ. Tổ chức tài chính trả cho nhà sản xuất 1,6 triệu đô la, hoặc chênh lệch giữa giá hợp đồng 4,30 đô la và giá giao ngay hiện tại.
Vì vậy, người nông dân ký hợp đồng kỳ hạn với một tổ chức tài chính để bán 2.000.000 giạ ngô ở mức 4,30 đô la một giạ trong sáu tháng bằng tiền mặt.
Những đặc điểm của hợp đồng kỳ hạn:
- Hợp đồng có thể tùy chỉnh giữa hai mua hoặc bán một tài sản ở một mức giá xác định vào một ngày trong tương lai.
- Hợp đồng kỳ hạn có thể được điều chỉnh cho phù hợp với một số hàng hóa, số lượng và ngày giao hàng cụ thể.
- Hợp đồng kỳ hạn không giao dịch trên một sàn giao dịch tập trung và được coi là công cụ phi tập trung (OTC).
- Khi sử dụng hợp đồng kỳ hạn, các tổ chức và cá nhân phải đối mặt với mức độ thanh toán và rủi ro vỡ nợ lớn hơn so với các hợp đồng được có trên sàn giao dịch tập trung.
Các loại hợp đồng kỳ hạn
Ở thị trường Việt Nam, hợp đồng kỳ hạn cũng rất phổ biến đối tượng tham gia cũng rất đa dạng như các ngân hàng, công ty xuất nhập khẩu, tổ chức tài chính. Hợp đồng kỳ hạn phân loại dựa theo tài sản cơ sở bao gồm:
- Hợp đồng kỳ hạn cổ phiếu: Tài sản cơ sở này dựa trên cổ phiếu.
- Hợp đồng kỳ hạn trái phiếu: Tài sản cơ sở dựa trên trái phiếu.
- Hợp đồng kỳ hạn hàng hóa: tài sản là các loại hàng hoá có thực như các các nhóm năng lượng, kim loại, nguyên liệu
- Hợp đồng giao dịch tiền tệ kỳ hạn: đây là các bên thỏa thuận ký kết sẽ mua hoặc bán với số lượng ngoại tệ theo một tỷ giá được xác định
- Hợp đồng lãi suất kỳ hạn: Loại hợp đồng kỳ hạn này biểu thị các bên đã thỏa thuận đồng ý lãi suất sẽ trả được vào một ngày thanh toán đã ký kết trong tương lai.
- Hợp đồng kỳ hạn không giao dịch: Loại hợp đồng này được thực hiện thanh toán bằng thỏa thuận giao dịch tiền mặt, không phải giao nhận bằng tài sản gốc.
Sự khác nhau giữa hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai
- Hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai đều là thỏa thuận mua hoặc bán một loại hàng hóa ở một mức giá đã định trong tương lai.
- Hợp đồng kỳ hạn không giao dịch trên sàn giao dịch, nhưng hợp đồng tương lai lại có.
- Hợp đồng kỳ hạn được thanh toán vào cuối hợp đồng, trong khi đó hợp đồng tương lai thanh toán hàng ngày. Quan trọng nhất, hợp đồng tương lai tồn tại dưới dạng hợp đồng tiêu chuẩn hóa không được tùy chỉnh giữa các bên
Xem thêm: hàng hoá phái sinh là gì
