Thị trường hàng hóa thế giới khép lại phiên hôm qua (8/10) trong sắc xanh lan tỏa, phản ánh tâm lý lạc quan đã trở lại sau giai đoạn điều chỉnh. Chỉ số MXV-Index tăng gần 0,5%, lên 2.292 điểm. Đà phục hồi của đậu tương Mỹ và diễn biến căng thẳng tại Biển Đen đang cùng định hình lại bức tranh cung – cầu trên thị trường nguyên liệu thế giới.
Đậu tương tăng giá giữa kỳ vọng sản lượng Mỹ suy giảm
Thị trường nông sản toàn cầu khởi sắc trong phiên giao dịch hôm qua (8/10), với 6 trên 7 mặt hàng tăng giá. Trong đó, đậu tương tiếp tục dẫn dắt đà hồi phục, tăng hơn 0,7% lên 378,2 USD/tấn.
Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), diễn biến này phản ánh sự thay đổi trong cán cân cung – cầu của mặt hàng chủ lực này, khi giới đầu tư bắt đầu đánh giá lại triển vọng nguồn cung của Mỹ – quốc gia xuất khẩu lớn thứ hai thế giới.
Các khảo sát mới nhất cho thấy năng suất đậu tương Mỹ niên vụ 2025-2026 chỉ đạt khoảng 3,57 tấn/ha, thấp hơn mức dự báo trước, tương đương sản lượng giảm khoảng 800.000 tấn so với ước tính tháng 9. Dù mức điều chỉnh không lớn, nhưng nó mang ý nghĩa tâm lý mạnh, bởi thị trường đang ở vùng dư cung mỏng manh chỉ cần sản lượng giảm nhẹ, kỳ vọng “thắt chặt nguồn cung” đã đủ kích hoạt lực mua đầu cơ.
Bên cạnh đó, yếu tố chính trị – thương mại cũng góp phần củng cố niềm tin. Cuộc gặp sắp tới giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình được kỳ vọng sẽ khơi lại các kênh đối thoại thương mại, trong đó đậu tương là “biểu tượng” của mối quan hệ hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Viễn cảnh Trung Quốc khôi phục nhập khẩu ngũ cốc và đậu tương Mỹ sau kỳ nghỉ lễ Quốc khánh và Trung thu, dù chưa chính thức, đã khiến giới đầu tư “đón sóng” trước.
Ngoài ra, thông tin Nhà Trắng cân nhắc gói hỗ trợ 15 tỷ USD cho nông dân Mỹ nhằm bù đắp thiệt hại từ sụt giảm xuất khẩu cũng làm gia tăng kỳ vọng thanh khoản và kích thích nhu cầu mua vào ngắn hạn. Các quỹ đầu cơ trên sàn CBOT đã mua ròng thêm hơn 2.000 hợp đồng, thu hẹp vị thế bán ròng xuống còn khoảng 24.000 hợp đồng, tín hiệu cho thấy dòng vốn đầu cơ đang xoay chiều.
Tuy vậy, bức tranh cung cầu toàn cầu vẫn còn nhiều điểm đối nghịch. Tại Brazil – nước sản xuất số một thế giới tiến độ gieo trồng đang thuộc nhóm nhanh nhất trong lịch sử, với năng suất ổn định quanh mức 3,5-3,6 tấn/ha. Điều này đồng nghĩa nguồn cung từ Nam Mỹ có thể tiếp tục gây áp lực lên giá trong trung hạn, đặc biệt nếu thời tiết thuận lợi duy trì đến cuối quý IV.
Như vậy, đà tăng của đậu tương hiện nay mang đậm tính kỳ vọng hơn là phản ánh nền tảng cung – cầu thực tế. Trong ngắn hạn, giá được hỗ trợ bởi rủi ro giảm sản lượng tại Mỹ và hy vọng chính trị, thương mại, nhưng về dài hạn, sức ép từ nguồn cung Brazil cùng tình trạng đình trệ báo cáo của USDA do chính phủ Mỹ đóng cửa có thể khiến thị trường thiếu cơ sở thông tin để duy trì xu hướng tăng bền vững.
Giá dầu tiếp tục “nóng” sau tuyên bố của Nga
Trong khi đó, trên thị trường năng lượng, những diễn biến căng thẳng giữa Nga và Ukraine một lần nữa đẩy giá dầu thế giới lên mức cao nhất kể từ đầu tháng. Theo Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov, Moscow gần như không còn động lực để hướng tới một thỏa thuận hòa bình với Ukraine. Phát biểu này có nguy cơ làm leo thang căng thẳng không chỉ trong cuộc xung đột giữa hai nước mà còn trong các biện pháp trừng phạt nhằm vào dầu thô Nga.
Ngay lập tức, phản ứng với thông tin trên, giá hai mặt hàng dầu thô đồng loạt tăng mạnh. Cụ thể, giá dầu Brent đã leo lên mốc 66,25 USD/thùng, tương ứng với mức tăng khoảng 1,22%; trong khi giá dầu WTI cũng ghi nhận mức tăng khoảng 1,33%, dừng ở mốc 62,55 USD/thùng. Đây đều là hai mốc giá cao nhất từ đầu tháng này.
Các động thái tiếp theo từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục thu hút sự quan tâm của thị trường sau khi biên bản cuộc họp diễn ra trong hai ngày 16-17/9 được công bố. Mặc dù vẫn còn đó nhiều lo ngại về tình trạng lạm phát tiếp tục vượt mục tiêu đề ra, các quan chức Fed vẫn nhất trí rằng thị trường lao động Mỹ cần được hỗ trợ do những tín hiệu không mấy tích cực liên tục xuất hiện từ tháng 7, dẫn tới quyết định hạ lãi suất xuống vùng 4-4,25%.
Hiện chính quyền Tổng thống Donald Trump cũng đang tăng cường sức ép nhằm đẩy nhanh tiến trình cắt giảm lãi suất cơ bản. Phần lớn giới đầu tư kỳ vọng một đợt giảm tiếp theo sẽ diễn ra trong tháng 10, với xác suất lãi suất về mức 3,75-4% được đánh giá lên tới 94,1%, theo công cụ CME FedWatch. Động thái này dự kiến sẽ giúp kích thích tăng trưởng kinh tế, qua đó thúc đẩy nhu cầu năng lượng tại nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Ở chiều ngược lại, đà tăng của giá dầu thế giới phần nào bị kìm hãm bởi dữ liệu tuần kết thúc vào ngày 3/10 vừa được Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) công bố. Theo đó, dự trữ dầu thô thương mại tại Mỹ tăng hơn 3,7 triệu thùng. Trước đó, Viện Dầu mỏ Mỹ (API) cũng ước tính mức tăng khoảng 2,78 triệu thùng.
Từ ngày 2/10 cho tới nay, giá dầu thô thế giới đã tăng hơn 1%, tuy nhiên mức tăng này gần như không phản ánh lên giá các mặt hàng xăng dầu tinh chế giao dịch trên sàn SGX (Singapore). Hiện hai mặt hàng xăng không ghi nhận mức thay đổi lớn so với trong xuyên suốt 1 tuần vừa qua, trong khi các mặt hàng dầu lại giảm hơn 1%. Diễn biến này được dự báo sẽ ảnh hưởng lớn đến đợt điều hành giá vào chiều nay của Liên Bộ Công Thương – Tài chính, có thể tạo tiền đề cho một đợt điều chỉnh giảm nhẹ giá xăng dầu bán lẻ trong nước.
Theo MXV
