Cách kiếm lợi nhuận từ giao dịch hợp đồng quyền chọn

Đầu tư hợp đồng quyền chọn là thị trường còn mới đối với các nhà đầu tư tại Việt Nam. Để giao dịch quyền chọn có lợi nhuận, nhà đầu tư phải có kiến thức về tài sản cơ sở và hiểu rõ các cách thức phù hợp trước khi bắt đầu giao dịch. Những chiến lược cơ bản sau đây là cách kiếm lợi nhuận từ giao dịch quyền chọn 

Khái niệm cơ bản về quyền chọn

Hợp đồng quyền chọn là một công cụ tài chính phái sinh, có giá trị dựa trên giá trị của tài sản cơ sở. Một hợp đồng cho phép người nắm giữ nó được phép mua (nếu là quyền chọn mua – Call option) hoặc được bán (nếu là quyền chọn bán – Put option) một khối lượng hàng hóa cơ sở nhất định tại một mức giá nhất định và tại một khoảng thời gian xác định (quyền chọn kiểu Mỹ) hoặc điểm thời gian xác định (quyền chọn kiểu châu âu). Điều quan trọng là người nắm giữ quyền chọn có thể thực hiện hoặc không thực hiện hợp đồng hay nói cách khác là có quyền nhưng không có nghĩa vụ phải thực hiện hợp đồng. Vì vậy khi rủi ro xảy ra, thị trường không theo đúng hướng dự đoán của người nắm giữ quyền chọn thì mức lỗ được tối thiểu hóa chỉ ở mức phí mua quyền chọn.

Vị thế trong quyền chọn

Tương tự như các sản phẩm tài chính khác, với mỗi hợp đồng quyền chọn luôn tồn tại hai vị thế đó là vị thế mua và vị thế bán. Vị thế mua là người mua quyền chọn: có thể là quyền mua hoặc quyền bán. Và khi này người nắm giữ quyền chọn phải trả phí cho bên bán quyền chọn để được “quyền” mua hoặc bán một hàng hóa nào đó. Đối với vị thế mua, nhà đầu tư có quyền thực hiện hoặc không thực hiện quyền. Vị thế bán là người bán quyền chọn mua hoặc bán quyền chọn bán. Người bán quyền chọn nhận được một khoản tiền từ người mua quyền chọn, được gọi là phí quyền chọn hoặc là giá của quyền chọn (option premium). Đối với vị thế bán thì người bán phải có nghĩa vụ thực hiện quyền khi bên mua yêu cầu.

Phí quyền chọn – phí thực hiện quyền chọn

Phí quyền chọn (option premium) là giá thị trường hiện tại của một hợp đồng quyền chọn, đây chính là khoản tiền thu về của người thực hiện bán quyền chọn cho người khác.. Giá của quyền chọn hiển thị tại sàn giao dịch sẽ mặc định được coi là phí quyền chọn vì bản thân quyền chọn không có giá trị nội tại. Phí quyền chọn của quyền chọn đang lời (in the money) bao gồm giá trị nội tại (intrinsic value) và giá trị ngoại lai (extrinsic value). Còn phí quyền chọn của quyền chọn đang lỗ (out of the money) thì chỉ có giá trị ngoại lai. Phí quyền chọn thay đổi, phụ thuộc vào giá trị nội tại của tài sản cơ sở, giá trị thời gian cho tới thời điểm đáo hạn (time value) và mức biến động (implied volatility) của tài sản cơ sở. Quyền chọn càng gần đến ngày đáo hạn, giá trị thời gian càng tiến về 0, giá trị nội tại và mức biến động sẽ được phản ánh bằng sự khác biệt giữa giá hiện tại của tài sản cơ sở và giá thực hiện của hợp đồng.

	Phí thực hiện Call option	Phí thực hiện Put option
Khi giá tài sản tăng	Tăng	Giảm
Giá thực hiện cao	Giảm	Tăng
Thời hạn hợp đồng giảm	Giảm	Giảm
Mức độ biến động	Tăng	Tăng

 

Cách kiếm lợi nhuận từ giao dịch hợp đồng quyền chọn

Những nhà đầu tư bán quyền chọn (short option) nhận phí quyền chọn làm nguồn thu nhập và lợi nhuận, trong phí người mua quyền chọn (long option) chấp trả khoản phí này để có cơ hội giao dịch mua hoặc bán tài sản tại mức giá dự đoán. Tuy nhiên cách kiếm lợi nhuận từ giao dịch hợp đồng quyền chọn không phải ai cũng biết, nhà đầu tư phải có kiến thức về tài sản cơ sở và hiểu rõ các cách thức phù hợp trước khi bắt đầu giao dịch. Những chiến lược quyền chọn sau đây giúp nhà đầu tư tạo ra lợi nhuận khi giao dịch quyền chọn.

Mua hợp đồng quyền chọn mua (Long call option)

Mua một hợp đồng Call option hay còn gọi là long một hợp đồng Call option là việc đầu cơ giá lên, có nghĩa là khi thực hiện việc này nhà đầu tư kỳ vọng giá của tài sản cơ sở sẽ lên. Người mua quyền chọn mua có quyền nhưng không bắt buộc phải thực hiện quyền mua một số tài sản cơ sở gọi là giá quyền chọn. Để có được quyền chọn mua, người mua phải trả một khoản phí cho người bán gọi là phí chọn mua. Phí chọn mua phải được thanh toán cho người bán tại thời điểm ký kết hợp đồng mua quyền chọn mua, ngay sau đó người mua trở thành người tiềm năng thu lợi nhuận nếu giá tăng lên trên mức quyền chọn cộng với khoản phí chọn mua. Không phải lúc nào giá tài sản cũng tăng theo kỳ vọng khi mua quyền chọn, mà có thể biến động theo 5 trường hợp sau:

• Giá tăng mạnh
• Giá tăng nhẹ
• Giá không giao động
• Giá giảm nhẹ
• Giá giảm mạnh

Với trường hợp giá tăng mạnh

Khi bạn mua một hợp đồng Call option thì khi giá lên mạnh, bạn sẽ có được lợi nhuận rất nhiều. Mỗi một điểm tính từ mốc giá hoà vốn tăng thêm sẽ mang thêm lợi nhuận cho bạn. Có thể nhìn rõ qua đồ thị sau:

Với trường hợp giá tăng nhẹ

Khi bạn mua một hợp đồng Call option thì khi giá lên nhẹ, không vượt qua được mức giá hoà vốn (là mức giá có tính phần phí Option bạn phải trả) bạn chỉ có thể tối thiểu hoá thua lỗ của mình.Mỗi một điểm tính từ mức giá thực hiện tăng thêm sẽ giảm thua lỗ cho bạn. Có thể nhìn rõ qua đồ thị sau, phần ô vuông màu đỏ là khi giá lên nhưng không đủ mang lại lợi nhuận cho bạn

Với trường hợp giá không giao động, giá giảm nhẹ hay giá giảm mạnh

Khi bạn mua một hợp đồng Call Option thì với trường hợp giá không giao động hay giảm nhẹ hay giảm mạnh, bạn đều sẽ bị lỗ. Mức rủi ro sẽ cố định là mức phí bạn đã trả khi mua quyền chọn. Mức rủi ro này được hạn chế và bạn đã được biết trước. Ngoài ra bạn không phải chịu thêm khoản lỗ nào do không thực hiện quyền chọn mua khi giá giảm.Có thể nhìn rõ qua 3 đồ thị sau, phần ô vuông chính là mức phí bạn phải trả và cũng là thua lỗ của bạn.

Tóm lại, với trường hợp mua quyền chọn mua (long call option), lợi nhuận và rủi ro sẽ thay đổi như sau

Hướng thay đổi của giá	Kết quả
Tăng mạnh	Tối đa hóa lợi nhuận
Tăng nhẹ	Tối thiểu hóa thua lỗ
Không giao động	Lỗ có hạn phần phí Option
Giảm nhẹ	Lỗ có hạn phần phí Option
Giảm mạnh	Lỗ có hạn phần phí Option

Bán hợp đồng quyền chọn mua (Short call option)

Bán một hợp đồng quyền chọn mua là việc đầu cơ giá xuống nghĩa là nhà đầu tư vào trạng thái này khi nghĩ rằng giá của tài sản cơ sở sẽ giảm. Nếu giá của tài sản giảm chúng ta có thể có được lợi nhuận từ việc bán hợp đồng quyền chọn mua này.

Nhà giao dịch quyền chọn thực hiện bán một quyền chọn mua, vị thế này là một chiến lược rủi ro cao với khả năng bị lỗ không giới hạn. Các công ty môi giới cũng gặp phải rủi ro khi giải quyết khoản lỗ đối với trung tâm thanh toán nên công ty môi giới thường đồng ý xử lý giao dịch đối với khách hàng tốt nhất và giàu có nhất. Các nhà kinh doanh sở hữu tư cách thành viên trên sàn giao dịch hay các định chế có rủi ro tín dụng thấp trên thị trường OTC ít bị hạn chế hơn và có thể bán quyền chọn mua không được phòng ngừa dễ dàng hơn, nhưng vì rủi ro cao nên bản thân họ cũng không thường xuyên thực hiện hoạt động này. Hơn nữa, với các cổ phiếu có trả cổ tức, người bán còn đối diện rủi ro thực hiện sớm nếu quyền chọn mua là kiểu Mỹ. Vậy nếu quyền chọn mua không phòng ngừa là một chiến lược đầy rủi ro tại sao chúng ta lại nghiên cứu nó Lý do là vì bán quyền chọn mua có thể kết hợp với một chiến lược khác. Ví dụ mua cổ phiếu hay một quyền chọn khác để tạo thành một chiến lược rủi ro thấp nhất. Vì vậy, cần phải thiết lập các kết quả với việc bán quyền chọn mua trước khi kết hợp nó với các chiến lược khác. Người bán quyền chọn mua nhận được một khoản phí gọi là phí bán quyền chọn mua và phải luôn sẵn sàng bán một số tài sản cơ sở với một tỷ giá cố định đã được thỏa thuận trước gọi là giá quyền chọn cho người mua. Nếu giá giảm thì người bán quyền chọn sẽ thu được một khoản lãi. Nếu chúng ta nghĩ rằng một đồng tiền sẽ giảm giá trong tương lai thì chúng ta có thể bán một hợp đồng quyền chọn mua để kiếm lợi nhuận. Hình mô tả thành quả của người bán quyền chọn mua tài sản, người bán quyền chọn mua chỉ kiếm lời bằng khoản phí nhận được từ người mua quyền chọn, và sẽ bị thua lỗ vô hạn khi giá tài sản tăng so với giá thực hiện. Tuy nhiên, không phải lúc nào giá cũng chạy theo ý của chúng ta do đó chúng ta cần phải biết các trường hợp nào sẽ xảy ra với hợp đồng quyền chọn mua. Một tài sản có thể giao động theo 5 cách sau:

• Giá tăng mạnh
• Giá tăng nhẹ
• Giá không giao động
• Giá giảm nhẹ
• Giá giảm mạnh

Với trường hợp giá tăng mạnh

Khi chúng ta bán một hợp đồng quyền chọn mua và giá của tài sản hay cặp đồng tiền tăng mạnh thì chúng ta sẽ bị lỗ vô hạn trên hợp đồng này. Mỗi một điểm tăng thêm so với giá hoà vốn của hợp đồng sẽ khiến chúng ta mất thêm tiền. Chúng ta có thể thấy điều này qua đồ thị sau:

Với trường hợp giá tăng nhẹ

Khi chúng ta bán một hợp đồng quyền chọn mua và giá của tài sản hay cặp đồng tiền tăng nhẹ thì chúng ta sẽ bị giảm mức lợi nhuận trên hợp đồng này. Mỗi một điểm tăng thêm so với giá thực hiện của hợp đồng sẽ làm lợi nhuận của chúng ta mất thêm tiền. Chúng ta có thể thấy điều này qua đồ thị sau:

Với trường hợp giá không giao động

Khi chúng ta bán một hợp đồng quyền chọn mua và giá của tài sản hay cặp đồng tiền không giao động thì có nghĩa là chúng ta đang tối đa hoá mức lời có hạn chính là phần phí option nhận được trên hợp đồng này. Khi chúng ta bán một hợp đồng quyền chọn mua nghĩa là chúng ta được nhận trước một khoản phí và do giá không biến động khiến giá chưa qua điểm hòa vốn thì người mua hợp đồng quyền chọn mua sẽ không thực hiện quyền. Do đó, chúng ta sẽ giữ được mức lợi nhuận của mình. Chúng ta có thể thấy được điều đó qua đồ thị sau:

Với trường hợp giá giảm nhẹ

Khi chúng ta bán một hợp đồng quyền chọn mua và giá của tài sản hay cặp đồng tiền giảm nhẹ thì có nghĩa là chúng ta đang tối đa hoá mức lời có hạn là phần phí Option nhận được trên hợp đồng này. Khi chúng ta bán một hợp đồng quyền chọn mua nghĩa là chúng ta được nhận trước một khoản phí và do giá giảm nhẹ thì người mua hợp đồng quyền chọn mua sẽ không thực hiện quyền. Do đó chúng ta sẽ giữ được mức lợi nhuận của mình. Chúng ta có thể thấy được điều đó qua đồ thị sau:

Với trường hợp giá giảm mạnh

Khi chúng ta bán một hợp đồng quyền chọn mua và giá của tài sản hay cặp đồng tiền không giao động hay giảm nhẹ hay giảm mạnh thì có nghĩa là chúng ta đang tối đa hoá mức lời có hạn chính là phần phí Option nhận được trên hợp đồng này. Khi chúng ta bán một hợp đồng quyền chọn mua nghĩa là chúng ta được nhận trước một khoản phí và do giá không biến động hoặc giảm nhẹ hoặc giảm mạnh thì người mua hợp đồng quyền chọn mua sẽ không thực hiện quyền. Do đó chúng ta sẽ giữ được mức lợi nhuận của mình. Chúng ta có thể thấy được điều đó qua đồ thị sau:

Tóm lại với trường hợp bán quyền chọn mua (Short call option) 

Hướng thay đổi của giá	Kết quả
Tăng mạnh	Lãi có hạn phần phí Option
Tăng nhẹ	Lãi có hạn phần phí Option
Không giao động	Lãi có hạn phần phí Option
Giảm nhẹ	Tối thiểu hóa mức lỗ
Giảm mạnh	Lỗ vô hạn

Mua hợp đồng quyền chọn bán (Long put option)

Mua một hợp đồng put option hay còn gọi là long một hợp đồng put option là việc đầu cơ giá xuống, có nghĩa là khi thực hiện việc này nhà đầu tư kỳ vọng giá của tài sản cơ sở sẽ xuống. Tuy nhiên, không phải lúc nào giá cũng chạy theo ý của bạn do đó bạn cần phải biết các trường hợp nào sẽ xảy ra với hợp đồng put option của bạn. Giá có thể dao động theo 5 cách:

• Giá tăng mạnh
• Giá tăng nhẹ
• Giá không dao động
• Giá giảm nhẹ
• Giá giảm mạnh

Với trường hợp giá không dao động, giá tăng nhẹ hay giá tăng mạnh

Khi bạn mua một hợp đồng put option thì với 3 trường hợp trên, bạn sẽ bị lỗ có hạn chính là mức phí option mà bạn phải trả. Có thể nhìn rõ qua 3 đồ thị sau, phần ô vuông chính là mức phí bạn phải trả và cũng là thua lỗ của bạn

Với trường hợp giá xuống nhẹ

Khi bạn mua một hợp đồng Put option thì khi giá xuống yếu, không vượt qua được mức giá hoà vốn( là mức giá có tính phần phí option bạn phải trả) bạn chỉ có thể tối thiểu hoá thua lỗ của mình. Có thể nhìn rõ qua đồ thị sau, phần ô vuông là khi giá xuống nhưng không đủ mang lại lợi nhuận

Với trường hợp giá giảm mạnh

Khi bạn mua một hợp đồng Put option thì khi giá xuống mạnh, bạn sẽ có được lợi nhuận rất nhiều. Mỗi một điểm tính từ mốc giá hoà vốn giảm thêm sẽ mang thêm lợi nhuận cho bạn. Có thể nhìn rõ qua đồ thị sau

Tóm lại

Hướng thay đổi của giá	Kết quả
Tăng mạnh	Lỗ có hạn phần phí Option
Tăng nhẹ	Lỗ có hạn phần phí Option
Không dao động	Lỗ có hạn phần phí Option
Giảm nhẹ	Tối thiểu hóa thua lỗ
Giảm mạnh	Tối đa hóa lợi nhuận

Trong bất cứ trường hợp nào, mua một quyền chọn bán là một chiến lược phù hợp nếu dự đoán thị trường sẽ giảm giá, mức lỗ được giới hạn và lợi nhuận tiềm năng cũng khá cao. Hơn nữa, việc thực hiện một giao dịch quyền chọn bán sẽ dễ dàng hơn bán khống. Quyền chọn bán không cần phải được mua khi giá đang trong tình trạng tăng lên và số tiền phải trả cho quyền chọn bán thấp hơn nhiều so với khoản ký quỹ bán khống. Quyền chọn bán có mức lỗ giới hạn trong khi bán khống có mức lỗ không giới hạn.

Bán hợp đồng quyền chọn bán (Short put option)

Bán một hợp đồng put option hay short một hợp đồng put option là việc đầu cơ giá lên nghĩa là nhà đầu tư vào trạng thái này khi nghĩ rằng giá của tài sản cơ sở sẽ lên. Nếu giá của tài sản hay cặp đồng tiền lên bạn có thể có được lợi nhuận từ việc bán hợp đồng put option này. Tuy nhiên, không phải lúc nào giá cũng chạy theo ý của bạn do đó bạn cần phải biết các trường hợp nào sẽ xảy ra với hợp đồng call option của bạn. Một tài sản có thể giao động theo 5 cách sau:

• Giá tăng mạnh
• Giá tăng nhẹ
• Giá không giao động
• Giá giảm nhẹ
• Giá giảm mạnh

Với trường hợp giá tăng mạnh

Khi bạn bán một hợp đồng Put option và giá của tài sản hay cặp đồng tiền tăng mạnh thì bạn sẽ tối đa hoá được mức lời có hạn là phần phí Option bạn nhận được trên hợp đồng này. Khi bạn bán một hợp đồng Put option nghĩa là bạn được nhận trước một khoản phí và do giá tăng mạnh khiến giá chưa qua mức hoà vốn người mua hợp đồng Put option sẽ không thực hiện quyền do đó thì bạn sẽ giữ được mức lợi nhuận của mình. Bạn có thể thấy điều đó qua đồ thị sau:

Với trường hợp giá tăng nhẹ

Khi chúng ta bán một hợp đồng quyền chọn bán và giá của tài sản hay cặp đồng tiền tăng nhẹ thì chúng ta sẽ tối đa hoá được mức lời có hạn là phần phí option nhận được trên hợp đồng này. Khi chúng ta bán một hợp đồng quyền chọn bán nghĩa là chúng ta được nhận trước một khoản phí và do giá tăng nhẹ khiến giá chưa qua mức hòa vốn, người mua hợp đồng quyền chọn bán sẽ không thực hiện quyền. Do đó chúng ta sẽ giữ được mức lợi nhuận của mình. Chúng ta có thể thấy điều đó qua đồ thị sau:

Với trường hợp giá không giao động

Khi bạn bán một hợp đồng put option và giá của tài sản hay cặp đồng tiền không biến động thì bạn sẽ tối đa hoá được mức lời có hạn là phần phí Option bạn nhận được trên hợp đồng này. Khi bạn bán một hợp đồng Put option nghĩa là bạn được nhận trước một khoản phí và do giá không biến động khiến giá chưa qua mức hòa vốn người mua hợp đồng put option sẽ không thực hiện quyền do đó thì bạn sẽ giữ được mức lợi nhuận của mình. Bạn có thể thấy điều đó qua đồ thị sau:

 Với trường hợp giá giảm nhẹ

Khi bạn bán một hợp đồng put option và giá của tài sản hay cặp đồng tiền giảm nhẹ thì bạn sẽ bị giảm mức lợi nhuận trên hợp đồng này. Mỗi một điểm giảm thêm so với giá thực hiện của hợp đồng sẽ làm lợi nhuận của bạn mất thêm. Bạn có thể thấy điều này qua đồ thị sau:

 Với trường hợp giá giảm mạnh

Khi bạn bán một hợp đồng Put option và giá của tài sản hay cặp đồng tiền giảm mạnh thì bạn sẽ bị lỗ vô hạn trên hợp đồng này. Mỗi một điểm giảm thêm so với giá hoà vốn của hợp đồng sẽ khiến bạn mất thêm tiền. Bạn có thể thấy điều này qua đồ thị sau:

Tóm lại

Hướng thay đổi của giá	Kết quả
Tăng mạnh	Lãi có hạn phần phí Option
Tăng nhẹ	Lãi có hạn phần phí Option
Không giao động	Lãi có hạn phần phí Option
Giảm nhẹ	Tối thiểu hóa mức lỗ
Giảm mạnh	Lỗ vô hạn

Lãi/lỗ và quyền/nghĩa vụ khi giao dịch hợp đồng quyền chọn

	Quyền chọn mua	Quyền chọn bán
Mua	Trả một khoản phí Có quyền mua Có quyền hủy hợp đồng Nếu lỗ thì lỗ tối đa khoản phí đã trả Nếu lãi thì lãi vô hạn	Trả một khoản phí Có quyền bán Có quyền hủy hợp đồng Nếu lỗ thì lỗ tối đa khoản phí đã trả Nếu lãi thì lãi vô hạn
Bán	Thu được một khoản phí Có nghĩa vụ bán Không được quyền hủy hợp đồng Nếu lãi thì lãi tối đa bằng khoản phí thu Nếu lỗ thì có thể lỗ vô hạn	Thu được một khoản phí Có nghĩa vụ mua Không được quyền hủy hợp đồng Nếu lãi thì lãi tối đa bằng khoản phí thu Nếu lỗ thì có thể lỗ vô hạn

Sàn giao dịch hợp đồng quyền chọn tại Việt Nam

Hiện nay, hợp đồng quyền chọn các loại tài sản tài chính như cổ phiếu, chứng khoán,…. chưa được niêm yết tại Việt Nam. Duy nhất chỉ có Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam có sản phẩm hợp đồng quyền chọn với tài sản cơ sở là hợp đồng hàng hóa. Các hợp đồng quyền chọn hàng hóa này được giao dịch liên thông với các sàn giao dịch hàng hóa lớn trên thế giới thông qua nền tảng giao dịch trực tuyến CQG.  Để tham gia giao dịch quyền chọn hàng hóa, nhà đầu tư cần mở tài khoản tại các công ty thành viên trực thuộc Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam. Công ty cổ phần giao dịch hàng hoá VMEX là thành viên top đầu của Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam, chuyên hỗ trợ, tư vấn giao dịch hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai hàng hóa. VMEX hỗ trợ bạn:

• Đăng ký, hướng dẫn, đặt lệnh, nộp/ rút tiền và giải đáp tất cả các thắc mắc liên quan.
• Cung cấp thông tin về thị trường, nhận định hàng ngày cũng như đưa ra khuyến nghị đầu tư hợp lý.
• Tư vấn chiến lược đầu tư hiệu quả cả ngắn hạn và dài hạn.

Với đội ngũ chuyên viên tư vấn giàu kinh nghiệm và cực kỳ am hiểu thị trường. Chúng tôi sẽ đưa đến tin tức mới nhất và nhanh nhất. Qua đó đưa ra tư vấn đầu tư hiệu quả nhất với danh mục đầu tư đa dạng. Tìm hiểu thêm:

• Quyền chọn mua và quyền chọn bán
• Hợp đồng quyền chọn